De veranderende omgeving
Welke impact heeft verandering?
Charles Darwin had het bij zijn “Survival of the Fittest” niet over de sterksten. Hij was van mening dat diegenen die zich het beste konden aanpassen aan een veranderende omgeving, de grootste kans op overleven hadden.
Transformatie is (bijna) een buzzword geworden. Terwijl men de impact hiervan vaak niet kan overzien. Voor organisaties in een veranderende omgeving is het nodig om eerst goed inzicht te krijgen voor de fundamentele keuze wordt gemaakt: aanpassen aan veranderende trends of een transformatie beginnen.
Vaak blijkt dat een transformatie totaal overbodig is, aanpassing is dan al voldoende. Hoewel beide benaderingen verandering met zich meebrengen, hebben ze absoluut verschillende effecten en doelen.
Het begrijpen van deze nuances is van cruciaal belang voor besluitvormers die duurzame groei en lange termijn succes willen realiseren. In deze blog leggen we uit wat die nuances zijn en hoe jij daar gebruik van kan maken.
Aanpassen
De kunst van het meebewegen
In een veranderende wereld is flexibiliteit cruciaal. Organisaties die flexibel hun activiteiten, strategieën of processen kunnen aanpassen aan veranderingen in de omgeving, zonder hun kernidentiteit of doel te veranderen, zijn beter in staat om te overleven en te gedijen. Dit noemen we aanpassen.
Aanpassen gaat verder dan alleen reageren op verandering. Het is een strategische keuze om voortdurend te finetunen binnen de grenzen van het bestaansrecht van de organisatie. Processen worden geoptimaliseerd, systemen gemoderniseerd en structuren flexibeler gemaakt. Dit alles met als doel de prestaties en concurrentiepositie te versterken, de interne werking te stroomlijnen en anticiperen op trends en ontwikkelingen in de omgeving.
Aanpassen is een geleidelijk en incrementeel proces. Verbeteringen worden stapsgewijs doorgevoerd, met behoud van de bestaande basis. Dit zorgt voor een relatief kortdurende implementatieperiode en minimaliseert de risico’s. De nadruk ligt op efficiëntie en behoud van bestaand potentieel.
Wil je relevant blijven in een veranderende wereld is aanpassen een onmisbaar instrument.
Voorbeeld
Bij aanpassen kan je denken aan de failliete elektronicaketen BCC. Deze retail organisatie telde 69 winkels in 2015. Maar werd vervolgens snel geconfronteerd met een sterk dalende omzet als gevolg van de opkomst van e-commerce. De pure online concurrent Coolblue liet in die jaren omzetgroei cijfers zien van 50% per jaar.
De aanname kan zijn dat het eerder erkennen van deze veranderende tijdsgeest betekent dat je je moet aanpassen. Het DNA kan hetzelfde blijven en interne processen behouden. Aanpassen kan betekenen dat de winkel haar online aanwezigheid vergroot, bezorgdiensten aanbiedt, of zich diversifieert in verwante producten. Deze geleidelijke veranderingen stellen de winkel in staat relevant te blijven zonder het kernmodel van de winkel te verstoren.
Coolblue opende in 2017 haar eerste fysieke winkel en heeft bij schrijven van dit blog 14 fysieke winkels in Nederland. Zij transformeren niet naar een oud retail model, maar passen zich aan aan de veranderende wensen van hun klanten.
Transformeren
Losbreken en de horizon opnieuw vormgeven
Aanpassen is niet altijd genoeg. In sommige gevallen is fundamentele verandering nodig om te overleven in een sterk veranderende omgeving. Dit noemen we transformeren.
Transformeren gaat om het creëren van iets nieuws, het herdefiniëren van de kernidentiteit en het doel van de organisatie. Dit is een radicaal en disruptief proces. Het kan ingrijpende gevolgen hebben voor de manier waarop de organisatie werkt, de mensen die er werken en de producten of diensten die ze aanbiedt. Het is een langdurige en doorlopende reis die met vallen en opstaan gepaard kan gaan.
De nadruk ligt op innovatie, flexibiliteit en wendbaarheid. Organisaties die succesvol transformeren, zijn beter in staat om te anticiperen op disruptie, nieuwe kansen te benutten en een leidende positie in te nemen in de markt.
Voorbeeld
Een goed voorbeeld van transformatie is Nokia. In 2007 waren ze wereldleider, met meer dan 50% marktaandeel in de mobiele telefoniemarkt. Door een te bureaucratisch ingerichte organisatie waar innovatie niet werd omarmt reageerden ze te traag op de snel veranderende markt. Aanpassen was door het DNA van de organisatie niet meer mogelijk.
Om te overleven was een volledige Transformatie noodzakelijk naar het huidige Nokia:
- Productfocus: van hardware naar software
- Organisatiestructuur: van hiërarchie naar innovatie
- Werkvorm: van interne processen naar dynamische samenwerking
Het juiste pad kiezen
Een strategische beslissing
De keuze tussen aanpassing en transformatie hangt af van de specifieke omstandigheden en de strategische doelen van een organisatie.
Aanpassen gaat over het finetunen van bestaande activiteiten, strategieën of processen om te anticiperen op veranderingen in de omgeving. Transformeren gaat verder, hier gaat het om een fundamentele vernieuwing, inclusief herdefiniëring van de kernidentiteit en het doel van de organisatie.
In de altijd veranderende wereld is de keuze tussen aanpassen of transformeren cruciaal om je bestaansrecht van morgen vorm te kunnen geven.
De keuze hangt af van verschillende factoren, zoals de ernst van de verandering, de bereidheid tot risico, de gewenste doelstellingen en de capaciteit van de organisatie. Aanpassen is geschikt bij incrementele veranderingen, focus op efficiëntie en een sterke identiteit. Transformeren is de betere keuze bij fundamentele disruptie, een innovatieve koers en de noodzaak om de identiteit te herdefiniëren.
De keuze is van wezenlijk belang voor de toekomst van de organisatie. Door te anticiperen op disruptie, te innoveren en te flexibiliseren, verbetert de organisatie haar kansen op overleving en succes. Een gedegen analyse van de omgeving, de organisatie en de gewenste doelstellingen is daarom van levensbelang.
Mijn ervaring is dat mensen vaak aan het aanpassen zijn, niet aan het transformeren.
